Fotina (ook Svetlana) de Samaritaanse, Carthago, Afrika of Rome, Italië; martelares; † 1e eeuw
Feest (26 februari: oosterse kerk &) 20 maart.
Volgens de overlevering zou Fotina de Samaritaanse vrouw geweest zijn met wie Jezus bij de put van Jakob een gesprek had gevoerd (Johannes 4).
Een oud martelarenboek vermeldt op 20 maart:
“Oók op deze dag: de strijd van de H. Fotina van Samaria (met haar voerde Jezus het gesprek bij de put) tesamen met haar zonen Josef en Victor, met Sebastianus, een bevelhebber, en Anatolius en met haar zussen Fotoë (of Fota), Fotis (of Fotida), Parasceva en Cyriaca.
Het was ten tijde van Nero na de marteldood van de HH. Petrus en Paulus, dat zij met haar zoon Josef in Carthago ging preken. Haar zoon Victor bestreed in diezelfde tijd zo heldhaftig de Avaren, dat hij tot legeroverste werd bevorderd.
De Avaren waren een Gallische stam; de hoofdstad Avaricum kennen wij nu onder de naam Bourges. Ze kwamen in 52 vóór Chr. onder Vercingetorix in opstand werden door Julius Caesar onderworpen.
Hij kreeg opdracht om alleen christenen in Galilea om te brengen.
Zouden in dit verhaal Gallië (land der Avaren) en Galilea (land van de Samaritaanse) tot elkaar herleid zijn?
Nu bleek, dat hij ze niet alleen weigerde te doden, maar veeleer aanspoorde om zich juist tot Christus te wenden. Onder hen was een bevelhebber, Sebastianus, die het geloof in Christus aannam. Victor werd gegrepen, met de anderen afgevoerd en aan de keizer voorgeleid. Deze strafte er een paar met gruwelijke folteringen, anderen rukte hij de ogen uit en weer anderen liet hij in kerkers opsluiten vol giftige slangen. Hun verscheen Christus, onze Heer, in eigen persoon in gezelschap van de heilige Petrus en Paulus, wat hun veel vertroosting gaf. Vervolgens liet de keizer hen er na drie dagen uithalen om ze aan hun hoofd op te hangen. Hij liet hun huid afstropen; bij de mannen werd het geslacht afgesneden en de haren werden uitgetrokken. De heilige Fotida werd tussen twee neergebogen bomen vastgebonden; toen liet men de bomen losschieten waardoor zij in tweeën werd gescheurd. De anderen zijn met het zwaard omgebracht. De heilige Fotina heeft een hele lange tijd in de kerker doorgebracht, daar loofde zij God zonder ophouden, tenslotte is zij in vrede gestorven.”
Volgens andere bronnen zouden Fotina en de anderen van Carthago naar Rome zijn gebracht en daar gevangen gezet. Ze zouden er bezoek gekregen hebben van Nero’s dochter tesamen met een honderdtal van haar dienstmeisjes. Dezen zouden allemaal tot Christus zijn gekomen. Tenslotte zou ook deze hele groep tesamen met Fotina en haar gezelschap de marteldood hebben ondergaan. Fotina zou daarbij in een put zijn geworpen. Een Grieks-orthodox heiligenboek, bestemd voor de liturgie, merkt daarbij op: “Waar Fotina ooit het licht van de waarheid door een put had ontmoet, werd zij nu in een put geworpen om zo te sterven en Christus opnieuw te ontmoeten in zijn Koninkrijk.”
