Gevierd wordt dat ieder van ons door God een persoonlijke engel wordt toevertrouwd, die ons beschermt en vergezelt door het leven. Dat geloofsinzicht baseert zich op een aantal bijbelpassages:
1. In het deutero-kanonieke bijbelboek Tobit wordt verteld hoe de aartsengel Rafaël (feest 29 september) aan de jonge Tobit wordt toevertrouwd om hem bij een moeilijke opdracht te vergezellen en te beschermen.
2. In het evangelie zegt Jezus: ‘Waak ervoor een van deze geringen te verachten. Want Ik zeg jullie: hun engelen in de hemel aanschouwen onophoudelijk het gelaat van mijn hemelse Vader’
[Matteüs 18,10].
3. In het boek Handelingen van de Apostelen wordt verteld hoe Petrus op wonderbare wijze uit de gevangenis ontsnapte een aanklopte bij het huis waar de gemeente bijeen was om voor zijn vrijlating te bidden. ‘Nadat hij op de deur van het voorportaal had geklopt, kwam er een dienstmeisje dat Roosje heette, om open te doen, maar toen ze de stem van Petrus hoorde, was ze zo blij dat ze vergat de deur te openen en naar binnen rende om te zeggen dat Petrus voor de poort stond. “Je bent niet goed wijs,” zeiden ze tegen haar, maar ze bleef volhouden dat het echt zo was. “ Dan is het zijn beschermengel”, zeiden ze tenslotte…’
[Handelingen 12,13-15]
Het was paus Paulus V († 1621) die het feest 1608 officieel toestond; in 1670 werd het door paus Clemens X († 1676) voor de hele kerk ingevoerd.
Ze worden afgebeeld als gevleugelde personen van onduidelijk geslacht (zowel mannelijke als vrouwelijke trekken); die vleugels zijn nodig om tussen ons en de hemel heen en weer te vliegen: ze brengen Gods goede gedachten vanuit de hemel naar de mensen over en dragen de gebeden van ons tot voor Gods aangezicht. Vaak bevinden ze zich half achter de hun toevertrouwde persoon, op afbeeldingen meestal een kind. Soms in gezelschap van de duivel als tegenhanger: dan bevindt zich de engel rechts en de duivel links, respectievelijk op de rechter- en linkerschouder, om goede respectievelijk kwade gedachten in het oor te fluisteren.
Bekend is het rijmpje op een schilderijtje met veertien engeltjes in blauwe kledij dat in de vijftiger jaren van de twintigste eeuw- op vele slaapkamers van katholieke kinderen hing:
’s Avonds als ik slapen ga
Kijken mij veertien engeltjes na:
Twee aan mijn rechterzij,
Twee aan mijn linkerzij,
Twee aan mijn hoofdeind
Twee aan mijn voeteneind
Twee die mij dekken,
Twee die mij wekken,
Twee die mij wijzen
Naar het hemels paradijze.’
In 1946 publiceerden Gabriël SMIT (rijmpjes) & Piet WORM (prentjes) een boekje over heiligen voor kinderen: ‘Roosjes uit de Hemeltuin’; Utrecht/Antwerpen, De Fontein. Het bevat ook een rijmpje voor de engelbewaarder:
Altijd waar ik ga of sta,
Volgt gij mij in liefde na,
Veilig reis ik aan uw hand
Naar het verste, vreemdste land.
Lieve engel in uw zorgen
Ben ik altijd blij geborgen.