Ter afsluiting van de tweede zitting van de 16e algemene Bisschoppensynode ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’ is zaterdag 26 oktober 2024 het slotdocument gepresenteerd. Het document is met uiteenlopende meerderheden voor alle paragrafen door de stemgerechtigde deelnemers goedgekeurd, waaronder mgr.Hoogenboom uit Nederland.
Paus Franciscus kondigde aan dat hij geen apostolische exhortatiegaat schrijven na de synode. Hij noemt het slotdocument ‘een geschenk aan het volk van God’.
“Er zijn al zeer concrete aanwijzingen in het document die een leidraad kunnen zijn voor de missie van de Kerken, in hun specifieke continenten en contexten”, legde de paus uit, waarbij hij het vertrouwen uitsprak dat de gedeelde ervaring zal inspireren tot “concrete acties die Gods volk dienen”.
In zijn toespraak tot de synodevergadering benadrukte paus Franciscus hoe het slotdocument, dat geschreven is tijdens de tweede zitting van de synode over synodaliteit die 2 oktober jl. begon, na een proces van luisteren en dialoog de vrucht is van meer dan drie jaar luisteren naar het volk van God. “Het openbaart een gedeelde weg voorwaarts naar een “synodale Kerk” die het evangelie belichaamt:niet alleen door woorden, maar door elke handeling en interactie.”
De zestiende vergadering van de synode is zondag 27 oktober officieel afgesloten met de viering van de Heilige Mis in de Sint-Pietersbasiliek onder leiding van de paus Franciscus
Drievoudig geschenk
De paus beschreef het slotdocument als ‘een geschenk met meerdere dimensies’: zowel een leidraad voor de Kerk alsook een symbool van eenheid en gedeelde missie. Ten eerste benadrukte hij zijn vertrouwen in de bisschoppen, waarbij hij de waarde onderstreepte van de aanwezigheid van elke bisschop bij het vormgeven van deze synodale reis.
“Voor mij als bisschop van Rome was ik me ervan bewust dat ik u allen nodig had, toen ik de Kerk van God in de synode bijeenriep: bisschoppen en getuigen van de synodale reis. Dank u wel!” Paus Franciscus erkende zijn rol als luisteraar en herinnerde zichzelf – en elke bisschop – eraan, dat “ook de bisschop van Rome moet oefenen in het luisteren, om te reageren op het Woord dat elke dag tegen hem zegt: ‘Bevestig uw broeders en zusters… Weid mijn schapen.”
Dit luisteren is volgens de paus essentieel voor het cultiveren van harmonie binnen de Kerk, “een harmonie die de heilige Basilius en het Tweede Vaticaans Concilie voor ogen hadden. Gods genade fluistert woorden van liefde in het hart van elke persoon. Het is aan de Kerk om de stem van dit gefluister te versterken, zonder het te hinderen; door deuren te openen in plaats van muren op te trekken.” Paus Franciscus nodigt heel de Kerk uit om haar missie te beleven met openheid, vreugde en vertrouwen in Gods barmhartigheid.
Getuigen van vrede in een gebroken wereld
De paus benadrukte verder de rol van de Kerk als vredestichter in een gebroken wereld: “In onze tijd die wordt gekenmerkt door oorlogen, moeten we getuigen zijn van vrede, zelfs door te leren hoe we onze verschillen in gemoedelijkheid kunnen beleven.”
Hij erkende de uiteenlopende ervaringen van bisschoppen uit regio’s die getekend zijn door geweld, armoede en lijden, en moedigde iedereen aan om actief vrede op te bouwen door te luisteren en verzoening te zoeken.
Een Kerk die de Geest ademt
De Heilige Geest, zo herinnerde de paus eraan, is de verenigende kracht van de Kerk in alle culturen, uitdagingen en hoop. Hij bedankte de vergadering voor hun deelname en moedigde alle synodedeelnemers aan om de gaven van de Geest de wereld in te dragen als een Kerk die luistert, bidt en handelt met nederigheid. “De Heilige Geest roept en ondersteunt ons bij dit leren, dat we moeten begrijpen als een proces van bekering”, zei hij, eraan toevoegend dat de synodale reis “geen eindpunt is, maar een continu proces van bekering.”
Tot slot citeerde de Heilige Vader de mystica Madeleine Delbrêl: “Er zijn plaatsen waar de Geest ademt, maar er is slechts één Geest die op alle plaatsen ademt.”
