De heilige pater Titus Brandsma sprak zich in Nederland openlijk uit tegen de nazi’s. Hij stierf in 1942 in het concentratiekamp Dachau.
Anno Sjoerd Brandsma werd op 23 februari 1881 geboren in het dorpje Oegeklooster in Friesland. Op 17-jarige leeftijd trad hij in bij de Orde der Karmelieten en ontving hij de kloosternaam Titus. Na zijn priesterwijding in 1905 werd pater Titus door zijn orde naar Rome gestuurd om er filosofie te studeren. Zijn doctoraat behaalde hij in 1909. Teruggekomen in Nederland werd hij benoemd tot docent wijsbegeerte aan het karmelitaans philosophicum in Oss. In 1923 werd hij hoogleraar filosofie en geschiedenis der Nederlandse mystiek aan de pas opgerichte Katholieke Universiteit van Nijmegen, waarvan hij van 1932 tot 1933 rector magnificus was.
Naast zijn academische werk ontwikkelde pater Titus zich als journalist en bestuurder van tal van culturele en intellectuele verenigingen. In de dertiger jaren schreef en preekte hij over de gevaren van het nieuwe heidendom, zoals hij het nationaalsocialisme en het fascisme aanduidde. In 1941 werd Titus door aartsbisschop De Jong van Utrecht aangesteld om de belangen van het katholiek middelbaar onderwijs en de katholieke pers te verdedigen. Hij stelde richtlijnen op waarin het katholieke tijdschriften verboden werd advertenties van de NSB te plaatsen.
De Gestapo arresteerde hem in Nijmegen op 19 januari 1942. Via Arnhem kwam hij terecht in de Polizeigefängnis te Scheveningen, ook bekend als het Oranjehotel. Daar stelde hij een strak gebeds- en werkschema voor zichzelf op. Hij zou zich in zijn cel meer karmeliet hebben gevoeld dan ooit tevoren. In Scheveningen schreef hij een biografie van de grote karmelietes Sint-Teresia van Avila (1515-1582) en het mystieke gedicht O Jezus als ik U aanschouw.
Titus werd na enige tijd overgeplaatst naar het doorgangskamp Amersfoort om uiteindelijk via Kleef te belanden in concentratiekamp Dachau. Daar kwam hij, al sterk verzwakt, op 26 juli 1942 door een dodelijke injectie om het leven. Pater Titus Brandsma stond zijn hele leven bekend als een beminnelijke, geduldige en moedige man. Hij stierf als martelaar, omdat hij streed voor het Evangelie en voor de vrijheid van de Kerk, zo getuigden tijdgenoten bij zijn zaligverklaringsproces. Paus Johannes Paulus II verklaarde hem in 1985 zalig. Zijn liturgische feestdag in de Nederlandse kerkprovincie werd 27 juli.
In Nijmegen werd de voormalige Jozefkerk aan het Keizer Karelplein in maart 2004 omgedoopt tot Titus Brandsma Gedachteniskerk. Dit bedehuis is een open kloosterkerk, toevertrouwd aan de Nederlandse Provincie van de Karmelieten. Op 15 mei 2022 werd Titus Brandsma, na de officiële erkenning van een wonderbaarlijke genezing op zijn voorspraak, samen met negen andere zaligen, door paus Franciscus heiligverklaard. Titus is de patroonheilige van de parochie die de locaties Bolsward, Workum, Witmarsum en Makkum omvat.
