Siard was afkomstig uit een geslacht van Friese landadel. Als jongen ging hij in de leer bij de zalige Frederik van Hallum († 1175; feest 3 maart), stichter en abt van klooster Mariëngaarde in de buurt van Bakkeveen in het zuidoosten van de huidige provincie Friesland.
Vrome schrijvers hebben de volgende vergelijking gemaakt. Zoals de profeet Elia aan zijn leerling Elisa de profetenmantel toewierp, zo bekleedde Frederik zijn leerling Siard met de mantel van christelijke deugden en naastenliefde.
In ieder geval deed Siard zijn intrede bij de norbertijnen, ook wel premonstratenzers genoemd, van klooster Mariëngaarde. In 1196 werd hij er tot abt benoemd. Sinds Frederik was hij de vijfde in de rij. Onder zijn leerlingen bevond zich de later zaligverklaarde Dodo van Haske († 1231; feest 30 maart).
Siard leidde een sober en verstorven leven, een echte monnik waardig. Want – aldus zijn levensbeschrijver – als je anderen voorschrijft hoe ze zouden moeten leven, moet je eerst zelf in praktijk brengen wat je anderen voorhoudt. Hij droeg eenvoudige kleding en sliep op een hard bed. Op vastendagen leefde hij op water en brood. Op de anderen dagen stelde hij zich tevreden met brood en melk; de boter en de brij die hem werden voorgezet, bracht hij naar een arbeider die voor het klooster greppels moest graven: een zwaar werk. Grote Menard heette die arbeider. Hij heeft deze bijzonderheid na Siards dood verteld aan wie het maar horen wilde. De levensbeschrijver voegt hier het advies aan toe dat wij, de hoorders van dit verhaal, het voorbeeld van Siard zouden volgen, en elke dag ons een gedeelte van ons voedsel uit de mond zouden sparen om het met de armen te delen. Een andere keer liep hij even de keuken binnen om te zien of alles goed ging. De keukenbroeder had een pot met fijne groenten op een apart vuur gezet. ‘Wat kook je daar?’ ‘Die fijne groenten, vader, zijn bestemd voor u; ze zullen uw nierkwalen verlichten. Siard antwoordde: ‘Als God de Heer mij niet geneest, zal die groenten mij niet helpen. Daarop nam Siard de pot en gooide de inhoud bij de alledaagse groenten voor alle broeders: ‘Als het goed is voor mij, dan is het ook goed voor de anderen.’
In niets voelde hij zich verheven boven zijn medemonniken. Hij wenste geen onderscheidingstekenen of – kleding te dragen, die hem als abt boven de anderen plaatsten. Hij werkte zelf hard mee aan het zware werk van inpoldering en bedijking. Net als de werkbroeders droeg hij zware bakken met aarde aan, in die tijd was dat voor een abt inderdaad iets uitzonderlijks. Men zegt dat de dijk die hij heeft opgeworpen, nooit doorgebroken is. Zeer waarschijnlijk voelde de middeleeuwer daar een symbolische betekenis in, en duidde die dijk op zijn geestelijk leven.
Ook onderweg was hij een toonbeeld van kloosterlijke ernst. Als ze vertrokken zei hij: ‘Onderweg hebben we drie dingen te doen: opgeruimd op weg gaan, onderweg de vrede bewaren en behouden terugkeren.’ Op hun tocht reciteerden ze hardop de psalmen of lazen stil in hun gebedenboek. Toen hij eens met een aantal broeders het dorpje Jellum naderde, hoorden ze vanuit de verte aan de muziek en de dans dat daar een bruiloft aan de gang was. Hij stelde voor in een droge greppel te pauzeren en te mediteren over Christus die zijn gelovigen als een bruid tot zich had genomen.
De levensbeschrijvingen maken nog melding van wonderen, uitgekomen voorspellingen, genezingen en gebedsverhoringen. Eens liep hij mee in de processie op het feest van Maria Lichtmis, 2 februari. Door de hevige wind die er stond waaiden bij alle broeders de kaars uit die ze in de hand hielden, behalve bij vader Siard. Zijn levensbeschrijver zag er een bevestiging in van Jezus’ woord: ‘Houd uw lampen brandend.’ Dat was precies wat het leven van hun abt Siard kenmerkte.
Hij stierf in hoge ouderdom op 13 november 1230.
Verering & Cultuur
Tijdens de woelingen van de Reformatie is zijn gebeente overgebracht naar de Onze-Lieve-Vrouwkerk van het Belgische Tongerlo. Daar is hij tot op de dag van vandaag voorwerp van verering.
Patronaten
Zijn voorspraak wordt ingeroepen voor zieke kinderen en zwangere vrouwen. Dat laatste, omdat er eens vrouw tot hem kwam met een verzoek. Maar voor zij het had kunnen uiten, zei Siard: “Ga heen in vrede, uw vriendin zal vandaag nog haar kind levend en wel ter wereld brengen.” De vrouw was stomverbaasd. Maar thuisgekomen bevond zij alles precies zoals de heilige abt het gezegd had.
Afgebeeld
Siard wordt vaak afgebeeld met een mandje brood (symbool voor zijn liefdadigheid en voor het geestelijk voedsel dat hij gaf aan zijn medebroeders!) en met een roede (symbool van versterving).
